Szukasz informacji na temat optymalnego CMSa do prowadzenia firmowej strony www? Jeśli prowadzisz sklep internetowy, piszesz profesjonalnego bloga lub rozwijasz swoją firmę w sieci, ten przewodnik pomoże Ci w pełni poznać możliwości WordPress’a bez konieczności przekopywania całego internetu w poszukiwaniu pojedynczych artykułów na jego temat.
Spis Treści
1. Wstęp
Wybór odpowiedniego CMS’a jest wyborem strategicznym. Można go porównać do zakupu domu, mieszkania, samochodu – ta decyzja wpłynie na Twoje działania w dłuższej perspektywie czasowej, a proces cofnięcia błędnej decyzji będzie w najlepszym przypadku stratą czasu i pieniędzy, a w najgorszym – pogrzebaniem marzeń o sukcesie. Musisz mieć świadomość, że decyzja którą podejmiesz będzie strategiczna z punktu widzenia powodzenia Twojego biznesu w sieci.
Czy zatem WordPress jest jedynym rozsądnym wyborem wśród CMS’ów, skoro właśnie o nim powstał ten tekst?
Mówiąc klasykiem: to zależy.
To zależy od tego co chcesz zbudować:
- stronę internetową dla swojej firmy / fundacji / stowarzyszenia
- portal informacyjny / ogłoszeniowy
- niewielki sklep
- duży sklep
- platformę szkoleniową (e-learning)
- blog, portfolio
- aplikację webową
- i każdy inny, dowolny pomysł
To zależy od tego jaki masz budżet:
- 0 zł
- 0-1.000 zł
- 1.000-10.000 zł
- 10.000 zł – 50.000zł
- 50.000 – 1.000.000 zł
- > 1.000.000 zł
To zależy od tego czego oczekujesz finalnie:
- Stabilności działania
- Bezpieczeństwa
- Szybkości i łatwości edycji treści
- Regularnych aktualizacji
- rozsądnych kosztów utrzymania
- i wielu innych, niezdefiniowanych tu konkretnie rzeczy
Bądźmy szczerzy – w zależności od potrzeb, budżetu oraz wymogów, rozwiązania mogą być różne.
2. WordPress w pigułce
2.1 Czym jest WordPress
WordPress to bezpłatny, rozpowszechniany na licencji GNU General Public License system zarządzania treścią (CMS), napisany w PHP i sparowany z bazą danych MySQL lub MariaDB. Jest zdecydowanie najczęściej używanym oprogramowaniem CMS na świecie – wg serwisu W3Techs aż 35% stron internetowych dostępnych w Internecie jest obsługiwana przez WordPress’a. Jeszcze bardziej dominująca jest jego statystyka biorąc pod uwagę tylko strony zbudowane za pomocą jakiegokolwiek CMS’a – ponad 60%.
Pierwotnie został stworzony jako platforma blogowa, ale z czasem ewoluował aby móc lepiej i wydajniej obsługiwać inne rodzaje treści internetowych i przekształcił się w pełnoprawny CMS.
Potrzebujesz własnej strony www i chcesz nią zarządzać poprzez panel edycji treści? Całkiem prawdopodobne, że WordPress jest najlepszym rozwiązaniem.
2.2 Dla kogo jest WordPress?
To pytanie niezwykle uniwersalne, na które ciężko odpowiedzieć bez rozmowy projektowej. Spróbujmy zatem przeprowadzić symulację za pomocą przykładowych person. Zacznijmy od kilku najpopularniejszych pytań.
Persona 1: Właściciel niewielkiej firmy usługowej.
Moja firma potrzebuję niewielkiej, wizytówkowej strony www. Strona powinna mieć kilka typowych zakładek jak Home, O nas, Oferta, Kontakt. Chcę mieć możliwość okresowej aktualizacji treści. Czy powinienem wybrać WordPress?
Tak, prawdopodobnie WordPress będzie najlepszym wyborem.
Nie znam się na programowaniu. Czy wybierając WordPress poradzę sobie sam ze stworzeniem strony dla siebie?
Istnieje szansa, że posługując się gotowymi motywami lub pluginami (nie rekomendujemy takie podejścia) poradzisz sobie z prostym projektem – wstawisz treść, pozmieniasz kolory, ustawisz logo. Tyle zdaje się mówić teoria.
W praktyce jednak takie podejście zazwyczaj zawodzi i w najlepszym przypadku stracisz mnóstwo czasu. Efekt będzie mizerny, a zamiast wzrostu konwersji spotka Cię prawdopodobnie albo stagnacja albo wręcz strata wizerunkowa.
Czy zatem powinienem komuś zlecić zadanie stworzenia strony www? Jeśli tak co z budżetem?
Rekomendujemy takie działanie. Przeprowadź jednak solidną weryfikację wykonawcy, zapytaj o jego doświadczenie, wykonane projekty, sposób planowania pracy. Unikaj tych, którzy przesyłają wycenę pracy bez rozmowy z Tobą. Budżet jest często skorelowany z zakresem prac do wykonania i ostateczną jakością oddanej strony.
Mam 2.000 zł. Czego mogę oczekiwać w tym budżecie?
Niestety nadal gotowego lub półgotowego rozwiązania w postaci wykorzystania szablonu lub page-buildera (Elementor, Divi, Beaver Builder) przez wykonawcę. Pamiętaj, że profesjonalni developerzy zazwyczaj nie znają lub nie korzystają z tych narzędzi na co dzień, ponieważ większe pieniądze zarobią na innych projektach. Ten zakres prac nadal w głównej mierze mieści się w pojęciu ‘wyklikiwania szablonu’, nie pracy typowo programistycznej.
Mam 5.000-10.000 zł. Czego mogę oczekiwać w tym budżecie?
Najczęściej w tych stawkach otrzymasz od bardziej rekomendowanych agencji dobrze działające rozwiązania oparte na pracy grafika oraz programisty. Czy warto dopłacić do tego typu podejścia? Jeżeli strona internetowa jest dla Ciebie ważnym kanałem sprzedaży i inwestycją w przyszłość firmy to zdecydowanie tak.
Pamiętaj, że podane widełki są mocno orientacyjne – istnieją przypadki gdzie w zależności od zakresu działań kwota za landing-page kosztowała 10.000 zł, a kilkuzakładkowa strona nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Jednym z ulubionych sformułowań projektantów www jest magiczne „to zależy”.
Wkrótce opublikujemy szczegółowy artykuł poruszający kwestię wycen i budżetów projektów.
Jak zweryfikować potencjalnego wykonawcę?
Zacznij od jego sprawdzenia w sieci i poproś o portfolio oraz kilka słów dlaczego to właśnie jego powinieneś wybrać. Dobrą oznaką jest, jeżeli zaproponuje Ci niezobowiązującą rozmowę projektową poprzez wideokonferencję – poświęć 30 min i zgódź się na nią. To często najlepsze źródło weryfikacji wykonawcy – czy jego warsztat pracy jest profesjonalny oraz czy nadajecie na tych samych falach. Pamiętaj, że to wykonawca powinien móc być w stanie poprowadzić rozmowę zgodnie z przygotowaną przez niego agendą.
Persona 2 – Właściciel sklepu online.
Planuję wkrótce otworzyć sklep z moimi produktami. Czy WordPress nadaje się na sklep?
Aby WordPress móc przekształcić w pełnoprawny sklep online należy zainstalować bezpłatną wtyczkę WooCommerce. Nie przejmuj się, że jest ona bezpłatna – to akurat ogromna zaleta! WooCommerce jest potężnym pluginem, rozwijanym prężnie przez firmę Automattic. Więcej o samym WooCommerce przeczytasz tutaj.
Będąc bardziej precyzyjnym nie ma czegoś takiego jak bezpłatny sklep internetowy – jeżeli dana platforma ma przynosić zyski, należy w nią przede wszystkim zainwestować (m.in. w development, marketing, zewnętrzne integracje czy zarządzanie strategią sprzedaży)
Połączenie WordPress + WooCommerce jest jedną z ciekawszych dostępnych propozycji na założenie sklepu online na rynku. A jakie mamy jeszcze alternatywy?
- PrestaShop
- Magento
- OpenCart
- Shoper*
- Shoplo*
- Shopify*
- I wiele innych platform (setki różnych mniej popularnych CMS’ów)
*rozwiązania chmurowe
Znamy sklepy na WooCommerce które generują duże obroty – nawet miliony dolarów rocznie. Przy wyborze odpowiedniej dla siebie platformy powinieneś uwzględnić kilka kluczowych czynników, takie jak przewidziany budżet / docelowy rynek sprzedaży / szybkość uruchomienia / support platformy / popularność wśród developerów i wiele więcej. Jeżeli masz wątpliwości, powinieneś poprosić wybraną agencję (polecamy agencję Mohéli) o analizę problemu i zaproponowanie dobrego rozwiązania. Pamiętaj, że analiza powinna mieć solidne podstawy merytoryczne, a nie bazować na intuicji lub przyzwyczajeniu!
Jakie są zalety WooCommerce, że powinienem go wybrać?
Przede wszystkim:
- łatwy start,
- łatwe zarządzanie obsługą sklepu z poziomu PA
- liczne wsparcie programistów (co za tym idzie – development zazwyczaj jest tańszy niż dla innych platform),
- duży zasób wysokiej jakości pluginów (zarówno free jak i premium – wymagana ostrożność ale to możliwe!),
- doskonałe wsparcie różnych systemów płatności na całym świecie, łącznie z polskimi bramkami płatności
- bardzo duże możliwości customizacji i rozbudowy
- ogromna elastyczność sprzedaży (możesz sprzedawać tak naprawdę wszystko – zarówno produkty wirtualne, fizyczne jak i kursy lub innego typu materiały),
- zdolność do ustawień SEO (rekomendujemy plugin Yoast!) – w tej kwestii WooCommerce po prostu dziedziczy wszystkie zalety WordPress’a
Jakie są wady WooCommerce? Czego powinienem się spodziewać?
- Przy dużych sklepach może złapać zadyszkę wydajnościową – ale jest ona możliwa do zredukowania dzięki stałemu developmentowi
- WooCommerce to ciągle tylko plugin i mimo dobrej jakości nie przerasta możliwościami innych platform typowo sklepowych – im większa skala biznesu tym bardziej warto rozważyć inne dostępne rozwiązania (jak Shopify czy Magento (skala korporacyjna)).
Następne persony w opracowaniu. Masz pomysł lub potrzebujesz pomocy w określeniu person? Napisz do nas na biuro@codeq.pl.
3. Dlaczego WordPress?
3.1 Otwarta licencja
WordPress jest oprogramowaniem typu Open Source, rozpowszechnianym na licencji GNU (GPL). Możesz go używać w dowolnym celu w sposób całkowicie darmowy – dotyczy to również wykorzystania komercyjnego. Co więcej, możesz dowolnie go modyfikować i publicznie rozpowszechniać własne ulepszenia bez żadnych ograniczeń.
3.2 Bogata dokumentacja
WordPress posiada bardzo dobrą oficjalną dokumentację – zarówno dla zwykłych użytkowników jak i developerów. Należy jednak zaznaczyć, że polska wersja jest niestety w bardzo wczesnej fazie rozwoju, zatem zaleca się korzystanie głównie z bogatego, anglojęzycznego przewodnika.
3.3 Ogromna społeczność
Jedną z największych zalet WordPress’a jest jego popularność wśród ogromnej ilości developerów (programistów), projektantów stron czy różnych agencji webowych. Dzięki jego wysokiej popularności w Internecie charakteryzuje się on radykalnie niższymi kosztami budowy lub utrzymania stron od innych – mniej popularnych – CMS’ów. Dzieje się tak z prostego powodu – im większa liczba specjalistów w danym obszarze, tym większa konkurencja cenowa i jakościowa. Więcej wyboru oznacza więcej możliwości.
Duża ilość specjalistów oraz osób zaangażowanych w rozwój platformy ma także inne, pozytywne skutki:
Pomoc techniczna i wsparcie
Największym sprzymierzeńcem każdego kto szuka pomocy technicznej lub wsparcia merytorycznego, niezależnie czy jest to laik czy profesjonalny developer jest… wyszukiwarka Google. Istnieje bardzo wysoka szansa, że kwestia która jest Ciebie problematyczna, prawdopodobnie została już przez kogoś poruszona i… rozwiązana. Prawdziwym skarbcem są tu liczne fora dyskusyjne lub specjalistyczne artykuły.
Ogromna dostępność pluginów oraz motywów
Dzięki instalacji dodatkowych wtyczek oraz motywów, możemy w sposób błyskawiczny zmienić funkcjonalność lub wygląd strony internetowej. Jednocześnie jest to pułapka – nadmierna ilość zainstalowanych wtyczek może znacząco spowolnić działanie strony, spowodować jej awarię czy stworzyć duże luki w bezpieczeństwie witryny.
Cyklicznie organizowane wydarzenia
Na całym świecie cyklicznie organizowane są liczne eventy poświęcone rozwojowi WordPress’a. Najpopularniejszym z nich są WordCamp’y, czyli specjalne konferencje, która umożliwia wspólną wymianę doświadczeń, nowych trendów czy kontaktów. Na tego typu wydarzeniach gromadzą się specjaliści z wielu gałęzi IT: począwszy od programistów, designerów, analityków, managerów lub innych specjalistów, którzy swoje życie zawodowe opierają na produktach WordPress’a.
Oprócz wydarzeń WordCamp są także inne, organizowane oddolnie inicjatywy – takie jak np. WordUp czy specjalne tematyczne konferencje różnych firm IT lub instytucji.
Zgłaszanie błędów i szybkość aktualizacji
3.4 Popularność – używają go wszyscy
Zarówno ci więksi:
- Sony Music
- Time
- Vouge
- National Geographic
- White House
- UNICEF
- Flickr
- Bloomberg
- Obama Foundation
- The Walt Disney
Jak i wiele milionów mniejszych. WordPress jest naprawdę popularny.
Lista nie jest oczywiście pełna – jeżeli chcesz, dzięki serwisowi IsItWP możesz sprawdzić czy dana strona internetowa jest obsługiwana przez WordPress’a.
3.5 Zarządzanie Treścią
Jest łatwe. Przynajmniej w teorii.
Jeżeli sam planujesz stworzyć swoją pierwszą stronę na WordPress, możesz spotkać się z pewnymi problemami bo WordPress’a – jak każdego systemu – trzeba się nauczyć.
Jeżeli wykonanie strony chcesz zlecić profesjonalnej agencji to dowiedz się w jaki sposób planują ułatwić Ci zarządzanie stroną / edytowanie / publikowanie treści (etc.) bo istnieje tu kilka możliwości, które mogą radykalnie wpłynąć na Twoją percepcję administrowania stroną. Jak wiesz, WordPress jest bardzo elastycznym CMS’em i pozwala na naprawdę dużo.
W naszej agencji zawsze opieramy strony na pluginie Advanced Custom Fields w połączeniu z Klasycznym Edytorem lub Gutenbergiem. Nie korzystamy i nie rekomendujemy korzystania z innych popularnych rozwiązań opartych tzw. page builderach: Elementor, Divi, Visual Composer (większość gotowych komercyjnych motywów jest oparta również o te rozwiązania!). O tym dlaczego stosowanie page-builerów jest tak popularnym, a jednocześnie nierekomendowanym rozwiązaniem przeczytaj więcej w Rozdziale 5.4.
Dlaczego korzystamy i rekomendujemy korzystanie z Advanced Custom Fields?
Głównym powodem są ogromne możliwości budowy backendu przez programistów. Łatwość tworzenia indywidualnych pól i taksonomii pozwala na takie finalne wdrożenie, że w końcowym rozrachunku Klient (nawet totalny laik) otrzymuje zdolność edycyjną na poziomie 99%-100% w prosty, bezpieczny i szybki sposób. Ktoś mógłby powiedzieć: przy page-builderach też! Ale Advanced Custom Fields nie wpływa zasadniczo na wydajność strony i czystość kodu (SEO!), a każdy komercyjny page-builder wpływa w sposób negatywnie znaczny. Liczba różnic jest jednak znacznie dłuższa i prawie wszystkie czyniki przemawiają na korzyść stosowania ACF’a.
3.6 Bezpieczeństwo
Twórcy WordPress’a podchodzą do tematu bezpieczeństwa niezwykle poważnie i restrykcyjnie. O kwestię jego bezpieczeństwa dba zespół „The WordPress Security Team”, który we współpracy z „WordPress Core Leadership Team” (tj. głównym zespołem wydawniczym WordPress, składającym się z lidera i twórcy czyli Matta Mullenwega, 5 głównych programistów oraz kilkunastu innych) i globalną społecznością, nieustannie pracuje nad identyfikacją problemów związanych z bezpieczeństwem i ich szybkim rozwiązywaniem. Zespół The WordPress Security Team składa się z około 50 ekspertów, w tym wiodących programistów i ekspertów od bezpieczeństwa w sieci.
Więcej o zespole The WordPress Security Team oraz podejściu do sprawy związanych z „Security” można przeczytać na stronie https://wordpress.org/about/security/.
Wkrótce na naszym blogu opublikujemy szczegółowy poradnik związany z bezpieczeństwem WordPress.
3.7 SEO
WordPress jest uznawany za system „seo – friendly”, jego domyślne rozwiązania są świetnym startu do udanego wypozycjonowania strony. Doskonale wspiera obsługę taksonomii, tagów, optymalizacji obrazków czy przede wszystkim świetną obsługę permalinków. To doskonała baza na start dla każdego pozycjonowania.
W kontekście SEO najwięcej jednak zależy od tego jak jest zbudowany szablon strony – jeżeli on nie jest „seo-friendly” lub zasypiemy stronę niepotrzebnymi wtyczkami to efekt pozycjonowania na pewno będzie mizerny.
Zdecydowania najczęstszą praktyką dla SEO na WordPress’ie jest jednak doinstalowanie zewnętrznego pluginu, który rozszerza możliwości konfiguracyjne. Najbardziej popularne to m.in. Yoast SEO, The SEO Framework oraz All-In-One SEO Pack.
3.8 Developerzy
Jedną z największych zalet WordPress’a jest jego szerokie wsparcie wśród developerów (programistów) na całym świecie. Jak bardzo istotna jest to kwestia w kontekście wyboru WordPress’a posłużmy się 2 prostymi przykładami.
Przykład 1: Pan Marek posiada prostą stronę internetową swojej firmy opartą na WordPress. W związku z dynamicznym rozwojem swojej firmy, chciałby rozszerzyć jej funkcjonalność o niezbędne rzeczy. W tym celu zamieścił ogłoszenie w Internecie z listą sugerowanych zmian. Łącznie otrzymał 40 różnych ofert od agencji lub freelancerów.
Przykład 2: Pan Dariusz posiada prostą stronę internetową swojej firmy opartą na Modx. W związku z dynamicznym rozwojem swojej firmy, chciałby rozszerzyć jej funkcjonalność o niezbędne rzeczy. W tym celu zamieścił ogłoszenie w Internecie z listą sugerowanych zmian. Łącznie otrzymał 1 ofertę od freelancera.
Który z panów – pan Marek czy pan Dariusz – jest w lepszej sytuacji wyjściowej? Odpowiedź jest oczywista – to pan Marek ma w czym przebierać by ostatecznie zdecydować się na najlepszego dla siebie wykonawcę, zarówno pod kątem cenowym jak i jakościowym.
Duża ilość WordPress Developerów na całym świecie przekłada się nie tylko na większy wybór wśród wykonawców ale także na szybkie rozwiązywanie potencjalnych problemów na forach internetowych czy grupach dyskusyjnych. Z racji popularności WordPress’a istnieje duże prawdopodobieństwo że Twój potencjalny (hipotetyczny) problem już ktoś rozwiązał. Zasoby Google oraz StackOverflow.com są w tej materii naprawdę ogromne.
4. Motywy WordPress
4.1 Jak to jest z tymi motywami?
Liczba motywów dostępnych na WordPress’a jest ogromna – samych darmowych szacuje się na minimum ponad 7 tys. Liczba jednak jest jeszcze znacząco większa – do tej wartości należy doliczyć jeszcze wielotysięczne zasoby szablonów premium.
Dzięki instalacji dodatkowych motywów, możemy w sposób błyskawiczny zmienić wygląd strony internetowej. Sama instalacja jest bezproblemowa i polega na załadowaniu pliku motywu (w formacie .zip) w zakładce Motywy lub umieszczeniu rozpakowanego folderu w folderze /wp-content/themes. Jednak już sam wybór szablonu może okazać się trudny: często jest to wielogodzinne poświęcenie czasu na wyszukanie „idealnego” dla siebie szablonu. W praktyce często okazuje się to niezwykle pracochłonnym zajęciem.
Pamiętaj, że instalacja motywu to dopiero początek – czeka Cię jeszcze jego konfiguracja, która w zależności od wybranego motywu może przebiegać nieco inaczej. To właśnie etap konfiguracji motywu jest najczęstszym momentem „porzucania” samodzielnych prac nad stroną internetową.
4.2 Darmowy czy płatny motyw WordPress? A może indywidualny?
Tak naprawdę mamy trzy możliwości decydując się na motyw swojej strony www:
- Darmowy (free)
- Płatny (paid)
- Indywidualny (wykonany przez freelancera / agencję).
Każde z nich ma swoje osobne wady i zalety. W Internecie istnieje już ogromna ilość różnych analiz między darmowymi i płatnymi motywami, zatem nie będziemy ponownie ich tu powtarzać. W celu wyjaśnienia problemu ponownie posłużymy się przypadkami użycia.
Kiedy warto wybrać darmowy motyw WordPress?
Darmowy motyw będzie dobrym wyborem, jeżeli nie oczekujesz od strony zysków finansowych (np. amatorski blog, serwis wewnętrzny dla określonego kręgu osób) lub po prostu ma być rozwiązaniem tymczasowym (np. na czas budowy właściwej strony www przez profesjonalistę, zbieranie środków finansowych etc.).
Pani Katarzyna założyła kilka dni temu swoją firmę oferującą usługi księgowe. Nie stać jej obecnie na pełni profesjonalną stronę www, zatem na chwilę obecną zadowoli się możliwie najprostszym rozwiązaniem – krótkim opisem swojej firmy oraz udostępnieniem kontaktu. W ciągu 6 miesięcy planuje jednak uzbierać niezbędne środki finansowe na bardziej profesjonalne rozwiązanie i nawiązać współpracę z agencją.
Kiedy warto wybrać płatny motyw WordPress?
Zdecyduj się na płatny motyw jeżeli prowadzisz niewielki biznes i/lub nie masz w chwili obecnej wymaganych środków finansowych na rozwiązanie indywidualne. Przeciętny koszt motywu premium waha się w granicach 25-70$.
Pan Mariusz prowadzi niewielki, stabilny biznes. Nie ma odpowiednich środków finansowych lub po prostu nie chce wydawać kilku tysięcy złotych
Kiedy warto wybrać indywidualne rozwiązanie?
Zawsze kiedy masz ambitne plany, nastawienie na sukces, masz zabezpieczone środki finansowe a Internet jest ważny dla Twojego biznesu. Pamiętaj, że z reguły płatne rozwiązanie (zbudowanie strony internetowej od podstaw) to koszt kilku tysięcy złotych w przypadku niewielkich, kilkuzakładkowych projektów. Profesjonalna agencja powinna przeprowadzić z Tobą szczegółowy wywiad i zaproponować odpowiednie rozwiązania, czego finalnym efektem będzie indywidualny projekt graficzny strony internetowej a następnie jego zaprogramowanie, zoptymalizowanie i opublikowanie w Internecie.
Pan Tomasz jest doradcą kredytowym w Warszawie i posiada liczną konkurencję. Szuka sposobu na wyróżnienie i łatwiejsze dotarcie do klientów. Starannie buduje swój wizerunek, chce być aktywny i widoczny w sieci, wykazać przewagę nad konkurencją. Chce mieć stronę, która przyniesie mu dodatkowe zapytania od klientów – w tym celu posiada spójną identyfikację wizualną, ma przejrzystą ofertę i budzącą zaufanie stronę. Prowadzi blog, posiada system rezerwacji wizyt on-line, wykazuje się aktywnością w social media. Strona internetowa stanowi istotny kanał sprzedaży usług i wiążę z nią wysokie oczekiwania.
Możliwe pułapki
Dużo agencji proponuje kusi indywidualnymi rozwiązaniami już od kilkuset złotych – uważaj na nie! W tej cenie zawsze otrzymasz półśrodek, tj. dostosowany pod Ciebie motyw premium. To czasami dobre rozwiązanie, jednak dużo zależy od jakości wykonawcy oraz środków finansowych. Jeżeli jesteś gotowy wydać minimum kilka tysięcy złotych na działania przynoszące realny zysk, powinieneś rozpatrywać głównie indywidualne rozwiązania od podstaw.
5. Wtyczki WordPress
5.1 Jak to jest z tymi pluginami?
Wtyczki to z reguły niewielkie dodatki do oprogramowania, które mają za zadania rozszerzać WordPress’a o nowe, unikalne funkcje. Wtyczki można pobierać i instalować bezpośrednio w Kokpicie WordPress’a (zakładka Wygląd -> Wtyczki) lub pobierać w formacie .zip z różnych repozytoriów (np. https://pl.wordpress.org/plugins/) i instalować przez serwer FTP w podkatalogu /wp-content/plugins.
Zasoby repozytoriów najbardziej popularnych CMS’ów i pod kątem ilości dostępnych pluginów rezultat jest jednoznacznie pozytywny dla WordPress’a – liczba dostępnych pluginów przekracza 55.000 (aczkolwiek ta ilość z całą pewnością i tak jest większa). Większość z nich jest dostępna za darmo, jednak część wtyczek (zwłaszcza tych bardziej zaawansowanych) posiada pewne ograniczenia licencyjne (trial) lub po prostu wersje premium.
5.2 Najbardziej rekomendowane wtyczki WordPress
Zdecydowanie zalecamy dużą ostrożność w instalowaniu wszelkich wtyczek (o tym dlaczego przeczytasz w rozdziale poświęconym bezpieczeństwie) i wybieranie tylko sprawdzonego i zweryfikowanego rozwiązania. Absolutną koniecznością wobec każdego instalowanego pluginu jest przeprowadzenie jego okresowych aktualizacji i zweryfikowanie wiarygodności autora. Poniżej znajduje się lista wtyczek do WordPress’a, które są bezpieczne, zweryfikowane i używane przez szerokie grono WordPress Developerów w codziennej pracy.
Klasyczny Edytor
WordPress od wersji 5.* zawiera nowy edytor wizualny do wprowadzania treści o nazwie Gutenberg. To nowe rozwiązanie to istotna rewolucja w podejściu tworzenia treści, zatem jeżeli nowy sposób wprowadzania treści nie jest dla Ciebie przekonywujący lub po prostu masz problem z kompatybilnością (w przypadku starszych motywów) możesz bez przeszkód wrócić do pierwotnego edytora poprzez zainstalowanie pluginu „Klasyczny Edytor” [https://pl.wordpress.org/plugins/classic-editor/]. Opiekunami wtyczki są sami twórcy WordPress’a i jego wsparcie jest deklarowane do minimum 2022 r. lub jak informują autorzy ‘tak długo jak to będzie niezbędne’. Jednocześnie zachęcam do coraz śmielszego korzystania z Gutenberga.
Contact Form 7
Rekomendowana wtyczka do szybkiej obsługi wszelkich formularzy kontaktowych, preferowana zwłaszcza przez WordPress Developerów oraz programistów. Lekka, konfigurowalna, bezpieczna, często aktualizowana, niezawodna, zintegrowana z Google Recaptcha – to głównie te zalety sprawiają, że Contact Form 7 jest jednym z najczęściej instalowanych pluginów do WordPress’a w całym ogóle jego repozytorium.
Yoast SEO / Rank Math SEO
Najczęściej wybierane wtyczki do optymalizacji SEO. Zawierają dużo funkcji oraz możliwości konfiguracyjnych, bardzo często jest wystarczająca nawet dla profesjonalnych agencji SEO. Obie wtyczki są często aktualizowane i dostarczane przez sprawdzonych dostawców.
WPML
Wtyczka dodająca do WordPress’a obsługę multijęzyczności. WPML oferuje ogromne możliwości translacji stron i zasadniczo doskonale nadaje się do każdego rodzaju witryny opartej na WordPressie, gdzie wymagane jest posiadanie kilku wersji językowych – sprawdzi się zarówno przy małych jak i dużych projektach. Niezawodność działania, częste aktualizacje, sprawdzony dostawca oprogramowania, dobra cena – plugin zdecydowanie warty polecenia.
Advanced Custom Fields
Advanced Custom Fields czyli popularny ACF to jedno z narzędzi rewolucjonizujących budowanie witryn pod WordPress’a. Zalety tego pluginu doceniają przede wszystkim WordPress Developerzy oraz (po wdrożeniu przez WordPress Developera) administratorzy/redaktorzy strony. Jest to plugin uwielbiany przez zawodowych programistów. W skrócie – ACF to genialne narzędzie do tworzenia własnych pól edycyjnych po stronie panelu administratora i wyświetlania ich w obrobionej formie po stronie frontu naszej strony. Jeżeli brzmi to skomplikowanie to warto posłużyć się przykładem https://youtu.be/ArOMRrSjIbE?t=388 ACF pozwala na niezwykle szybkie, wygodne oraz co bardzo istotne bezpieczne wprowadzanie treści nawet przez zupełnych laików. Ze wszystkich dostępnych pluginów używamy go zdecydowanie najczęściej i zdecydowanie rekomendujemy jego wykorzystanie w projekcie – to inwestycja, która prędzej czy później się zwróci (chociażby pod kątem wysokiego komfortu obsługi strony czy zaoszczędzonego później czasu). ACF jest do pobrania w wersji darmowej (posiadającej pewne ograniczenia) jak i wersji płatnej (premium) w cenach od 49$ do 249$ / rok.
5.3 Najbardziej nierekomendowane wtyczki WordPress
Zdecydowanie na tzw. „black-list” czyli na czarnej liście wtyczek w pierwszej kolejności powinny znaleźć się te pluginy, które mają porzucone wsparcie twórcy lub mają rzadko dostarczane aktualizacje. Jeżeli wtyczka, która Cię interesuje ostatnią aktualizacje miała miesiące lub lata temu – zdecydowanie nie rekomendujemy jej instalowania.
- Zweryfikuj twórcę pluginu i jego wiarygodność
- Sprawdź częstotliwość wydawanych aktualizacji
- Zweryfikuj kompatybilność wtyczki z Twoją wersją WordPress’a
- Sprawdź czy faktycznie jest Ci ona potrzebna*
*pamiętaj, że każda zainstalowana wtyczka to potencjalnie zostawiona uchylona furtka dla bezpieczeństwa Twojej strony. Dodatkowo może znacząco wydłużyć czas ładowania się strony czy generować błędy w wyświetlaniu strony!
Wielu początkujących administratorów WordPress’a szuka wzmocnienia ochrony swojej strony poprzez instalację dodatkowej wtyczki (lub na dodatkowe nieszczęście – wtyczek!) rzekomo gwarantującej pełne bezpieczeństwo strony i powstrzymywanie niechcianych ataków. Jedną z taką wtyczek jest popularny (niestety) Wordfence: WordPress Security Plugin, znany jako „antywirus i firewall dla WordPress”.
Nic bardziej złudnego.
Przede wszystkim tak popularny Wordfence czy inne pluginy „zabezpieczające” nie chronią strony internetowej w sposób inny niż prowizoryczny i nigdy nie zapobiegną celowym lub masowym atakom. Tego typu wtyczki paradoksalnie otwierają nowe luki bezpieczeństwa (m.in. przez błędy w swoim kodzie), narażają nieświadomego administratora na ataki typu DDoS (np. przez zmiany domyślnych ścieżek logowań na Page 404 – jedno wygenerowanie takiej strony może trwać nawet 1-2 sek.!) czy powodują zbędne zapychanie bazy danych milionami logów (do których i tak masz niezależny dostęp na swoim hostingu).
Bezpieczny WordPress
Najbezpieczniejszy WordPress to WordPress stale aktualizowany oraz z małą ilością naprawdę niezbędnych wtyczek. Nie oszukuj go poprzez instalowanie tzw. pluginów „antywirusowych”, bo prędzej czy później skończy się to źle (albo atakiem, albo spowolnieniem strony, albo tym i tym!).
5.4 Czym są tzw. page-buildery i jakie mają zalety/wady?
Tak zwane „Page-Builders” to zaawansowane wtyczki, które służą do wizualnego budowania strony internetowej, najczęściej bez potrzeby znajomości języków programowania czy umiejętności rozumienia kodu. W samych założeniach page-builderów zdecydowaną większość rzeczy obecnych na stronie można bowiem wyklikać. Są to wtyczki, które w ostatnich latach zyskują coraz większą popularność i wiele wskazuje na to, że skutecznie zagospodarowały część niszy rynkowej. Korzystają z nich głównie te osoby, które mają niski budżet na wykonanie strony lub chcą ją zbudować samemu. Oczywiście idzie to w parze ze znacznym obniżeniem jakości końcowej produktu, jednak dla niektórych taki kompromis jest wystarczający.
Wśród najbardziej popularnych page-builderów pod WordPress’a znajdziemy m.in.:
- Elementor
- Beaver Builder
- WP Bakery Page Builder
- Divi
- SiteOrigin
- Unyson
Nie będziemy jednoznacznie rekomendować któregokolwiek rozwiązania z powyższej listy, skupimy się na przedstawieniu spornych kwestii co do samej idei korzystania z page-builderów. Być może w przyszłości poświęcimy więcej miejsca na analizę każdego z dostępnych page-builderów na naszym blogu.
Jakie są podstawowe zalety page-builderów?
Przede wszystkim strony budowane za pomocą page-builderów tworzy się znacznie szybciej niż przy tradycyjnej pracy programisty. Ta istniejąca zależność jest również istotna z punktu widzenia finansowego – tego typu strony są tańsze niż dedykowany projekt internetowy od agencji.
Duża ilość już gotowych komponentów (sekcji) robi wrażenie i znacząco pomaga w tworzeniu szybkich, podstawowych layoutów. Nie ma istotnego problemu w szybkim dodawaniu nie tylko tekstów czy obrazków – dzięki pomocy wbudowanych w page-buildery komponentów takich jak karuzele, galerie, elementy portfolio, interaktywne zakładki (taby) można budować całkiem zaawansowane widoki w prosty i przejrzysty sposób.
Warto również dodać, że prawie wszystkie płatne szablony premium korzystają z wybranego przez twórców page-buildera (najczęściej są to Elementor oraz WP Bakery Page Builder).
Jakie są podstawowe wady page-builderów?
Najczęściej powtarzanym argumentem w kwestii wad tych wtyczek jest nadmierna i zbędna ilość wytwarzanego kodu strony. Jest to argument słuszny i niepodważalny. Page-Buildery mają tendencję do zapychania strony, generowania dużej ilości zbędnych rzeczy z programistycznego (profesjonalnego) punktu widzenia. Ma to również negatywny wpływ na kwestie związane z pozycjonowaniem (SEO) strony. Pewnym problemem jest też niechęć środowiska developerskiego (programistów) do tego typu rozwiązań – owa niechęć jest związana z faktem, iż page-buildery są w pewnym etapie życia strony jej obciążeniem niż faktyczną zaletą, a namierzenie i wyeliminowanie potencjalnych problemów na stronie niezwykle frustrujące. W takim przypadku łatwo o powstanie zjawiska długu technologicznego (czym jest dług technologiczny dowiesz się na naszym blogu).
Czy zatem warto korzystać z page-builderów?
Odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo prosta i wprost zależna od posiadanego budżetu. Jeżeli posiadasz wystarczające środki finansowe na stworzenie projektu dedykowanego to zawsze będzie to lepsza decyzja niż zastosowanie rozwiązań kompromisowych, jakimi są page-buildery.
Skorzystaj z szablonów opartych na page-builderze jeżeli chcesz wydać maksymalnie 1-2 tys. zł na stronę internetową, a marketing internetowy nie jest dla Ciebie najistotniejszy w obecnym rozwoju firmy. W tym czasie możesz uzbierać pieniądze na stworzenie projektu dedykowanego np. w perspektywie 1-2 letniej.
Nie korzystaj z szablonów opartych na page-builderze, jeżeli oczekujesz konkretnych wyników marketingowych w sieci i pełnej profesjonalizacji Twojej marki w obszarze digital. Pamiętaj, że większość silnych marek digitalowych nie chce podejmować się niektórych prac opartych na półgotowych lub gotowych rozwiązaniach szablonowych (z racji swoich naturalnych ograniczeń i powszechnego bałaganu). Oczywiście są wyjątki od tej reguły, jednak wszystko sprowadza się do analizy konkretnego rodzaju branży i jej obiektywnych perspektyw.
5.5 O co chodzi z tym Gutenbergiem, nowym edytorem WordPress?
Gutenberg to nowy edytor wizualny, domyślnie instalowany wraz z WordPress’em od wersji 5 (tj. od końca 2018 r.). Zastąpił on od lat używany tzw. Edytor Klasyczny (który nadal jest dostępny, ale już jako zewnętrzny plugin).
Podstawową zasadą działania Gutenberga jest praca na tzw. blokach, które umożliwiają łatwą i swobodną edycje treści strony. Zasada działania jest zbliżona do pracy z komercyjnymi page-builderami, jednak bezsprzeczną zaletą Gutenberga jest zdolność do utrzymywania czystego kodu strony (co nie znaczy, że zawsze tak robi – zalecamy ostrożność przy instalowaniu gotowych, komercyjnych bloków, bowiem te dostępne w repozytoriach z racji swojej uniwersalności będą wstrzykiwać dodatkowy zbędny kod CSS/JS). W przeciwieństwie do komercyjnych rozwiązań, Gutenberg może być ekonomiczny i nie wpływać negatywnie na końcowy odbiór produktu. Jest z powodzeniem implementowany i stosowany przez zawodowych programistów, co ma niebagatelne znaczenie dla jego przyszłości oraz aspektów utrzymaniowych witryny.
Domyślnie preinstalowanych bloków jest całkiem sporo i w zupełności wystarczą do podstawowej pracy edycyjnej np. do potrzeb blogowych. Do wyboru mamy m.in. osadzenie takich bloków jak Akapit, Obrazek, Nagłówek, Galeria, Lista, Cytat, Plik audio, Plik Wideo, Tabela, Własny HTML (i więcej). Istnieje również możliwość pobierania nowych bloków (darmowych lub płatnych) lub tworzenia własnych z pomocą programisty. Przyznacie, że całość brzmi interesująco, prawda?
Należy jednak zwrócić uwagę, że nie każdemu użytkownikowi Gutenberg przypadł do gustu – nadal popularne są opinie, iż jest on mało intuicyjny, zwłaszcza w kontekście wcześniejszych doświadczeń z Edytorem Klasycznym. Zdarzają się również problemy z kompatybilnością wsteczną (stąd zalecana jest duża ostrożność przy aktualizowaniu starszych motywów do obsługi Gutenberga).
5.6 A może Advanced Custom Fields?
Na wstępie przyznamy to po raz kolejny: w naszej agencji zawsze opieramy strony na pluginie Advanced Custom Fields w połączeniu z Klasycznym Edytorem lub Gutenbergiem. Jako profesjonalna agencja zatrudniająca zawodowych programistów innego scenariusza nawet nie bierzemy pod uwagę.
Advanced Custom Fields w największym skrócie to wtyczka (jest dostępna w wersji darmowej – ACF – oraz premium – ACF PRO), która umożliwia dowolne dodawanie własnych pól do ekranu edycyjnego w Panelu Administratora. Zalety ACF’a doceniają przede wszystkim WordPress Developerzy oraz administratorzy/redaktorzy strony. Jest to plugin uwielbiany przez zawodowych programistów i najczęściej przez nich stosowany. Z racji swojej natury działania do jego integracji potrzebna jest przynajmniej podstawowa wiedza programistyczna.
Oto główne zalety korzystania z ACF Pro:
- Brak ograniczeń technicznych – możemy wdrożyć każdą funkcjonalność jaką przewiduje projekt graficzny lub nasza wyobraźnia i jeśli jest taka potrzeba wpiąć ją w Panel Administratora w sposób łatwy i bezpieczny dla edytującego
- Wydajność i czystość kodu – kod jest zawsze skrojony na miarę i potrzeby strony, nie zawiera zbędnych elementów CSS czy JS. Wpływa to korzystnie na prędkość ładowania strony i jej końcową wydajność. Ma to również niebagatelny i korzystny wpływ na aspekty związane z pozycjonowaniem (SEO)
- Łatwa edycja treści dla edytującego – dzięki ACF możemy sprawować kontrolę nad wprowadzoną treścią i zapewnić maksymalnie prostą edycję dla administratorów/redaktorów. Ryzyko popsucia strony czy linii designu jest ograniczona do minimum, co przekłada się na komfort edycji przez edytującego.
Advanced Custom Fields może być swobodnie integrowany zarówno z Edytorem Klasycznym jak i Gutenbergiem. Jednoznacznie rekomendujemy stosowanie integracji WordPress’a z ACFem.
Jeżeli masz pytania dot. integracji WordPress’a z ACF’em na swojej stronie internetowej – zapytaj się nas o szczegóły [biuro@codeq.pl] i wycenę prac. To inwestycja na lata, która doskonale sprawdzi się w przypadku każdej strony internetowej.
